Classic Car Catalogue
Zastava 1975
| 750 |
| 1300/1500 |
| 101 |
Yugoslavia
Dziesięć lat trwa już współpraca między Fabryką Samochodów Osobowych w Warszawie a jugosłowiańskimi zakładami Crvena Zastava w Kragujevacu. Pierwsze kontakty handlowe zaczęły się jeszeze wcześniej. Już w 1960 roku rozpoczęto negocjacje gospodarcze. 10-letni kontrakt zawarty pomiędzy zakładami Crvena Zastava a Zjednoczeniem Przemysłu Motoryzacyjnego Polmo, ściślej mówiąc Fabryką Samochodów Osobowych był dobrym przykładem współpracy przemysłowo-technicznej i kooperacyjnej pomiędzy Polską i Jugosławią. Przedmiotem tej współpracy była produkcja części i zespołów do polskiego samochodu PF 125p i jugosłowiańskiej Zastavy 1300, które pochodząc z jednakowego włoskiego wzorca posiadały dużą część podobnych zespołów i części...Jugosłowiański partner FS0 - zakłady Crvena Zastava przedstawia sobą producenta samochodów osobowych, dostawczych, terenowych i mniejszych samochodów ciężarowych, łącznie około 50 typów pojazdów. Fabryka wspólpracuje z 100 kooperantami, ma w Jugosławii 130 punktów sprzedaży samochodów oraz 100 autoryzowanych stacji obsługi. Produkcję motoryzacyjną rozpoczęto w 1953 roku choć tradycje przemysłowe zakładu sięgają 1853 roku. Dzisiaj co czwarty mieszkaniec Kragujevaca jest zatrudniony w Crvenej Zastavie.
10-letnia współpraca FSO - ZCZ umożliwiła produkcję dwóch typów samochodów w dużych seriach i pozwoliła na uniknięcie dublowania niezbędnych inwestycji w przemyśle samochodowym obydwu krajów. Według pierwszych ustaleń FSO dostarcza dla jugosłowiańskiego partnera nadwozia, 1,3 i 1,5-litrowe silniki, wały napędowe, pompy paliwa i inne zespoły w zamian za tylne mosty, nagrzewnice, chłodnice, wycieraczki, rozruszniki – łącznie ponad 20 pozycji części i zespołów. W latach 1971-75 wartość wzajemnych dostaw osiągnęła 130 mln. dol.
W 1974 roku zawarto nowy kontrakt ramowy o kooperacji przemysłowej na następne lata, przedłużając istniejące dotychczas porozumienia. Będzie kontynuowana współpraca w zakresie wspólnej produkcji części i zespołów, zarówno dla potrzeb polskich jak i jugosłowiańskich. Oprócz dostaw FSM w Bielsku-Białej w zakresie Polskiego Fiata 126p. Współpraca kooperacyjna w tej dziedzinie ma przyspieszyć dostawy 126-tki na rynek jugosłowiański. Ogólna wartość wzajemnych obrotów do 1980 roku wyniesie około 130 mln dol.
Na polskim rynku znalazło się dotychczas 1000 samochodów Zastava 1100p, będących jugosłowiańslą modyfikacją Fiata 128. Po montażu tych samochodów w FSO Zastavy trafiają na rynek za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Handlu Zagranicznego Pol-Mot za bony Banku Pekao lub waluty wymienialne. W przyszłym roku przewiduje się montaż około 6 tys. tych samochodów, w dalszych latach po 10 tys. sztuk rocznie. W miarę rozwoju produkcji Zastavy 1100p na Żeraniu oraz wzrostu udziału krajowych zespołów i części przewidziana jest sprzedaż tych samochodów nie tylko za dewizy lub bony (samochód ma kosztować 160 tys. zł).
Jak poinformował na konferencji prasowej z okazji jubileuszu dyrektor naczelny zakładów Crvena Zastava – Milenko Bojanic, Zastava PZ 125 (jugosłowiańska wersja Polskiego Fiata 125p) Jest oceniana pozytywnie w Jugosławii i znalazła swe miejsce w szerokiej gamie samochodów oferowanych na rynku jugosłowiańskim. Miesięcznie sprzedaje się około 1000 tych samochodów. Przewiduje się stałą modernizację wytwarzanych w Kragujevacu pojazdów od wytwarzanej od kilkunastu lat „Ficio” czyli Zastavy 750, modeli 1300 i 1500 wciąż znajdujących się w produkcji aż do Zastavy 101, budowanej też, zgodnie z życzeniami klientów, w wersji trzydrzwiowej. W opracowaniu też znajduje się nowy typ samochodu, zwany roboczo Zastava 102, będący modelem pośrednim pomiędzy 750 i 1100.
Kooperacja przemysłowa pomiędzy przemysłami samochodowymi Jugosławii i Polski, która trwa już 14 lat i będzie kontynuowana nadal, jest dobrym przykładem możliwości wspólnego razwiązywania zagadnień produkcyjnych. Dzięki podjęciu wspólnych prac naukowo-badawczych nad modelami będącymi w produkcji stworzono możliwość szybszej modernizacji samochodów, zgodnie z życzeniami odbiorców nie tylko na rynkach jugosłowiańskim i polskim. Te przedsięwzięcia świadczą o dużej preżności młodych przemysłów samochodowych w obu krajach.
St. Szelichowski
Motor 1975
